Fałszerstwa w polskich przekładach biblijnych, część 2 – kult maryjny
Dokonując takiego podziału przekładów, kierowałem się zdrowym rozsądkiem. Podzieliłem je zasadniczo na dwie grupy – poprawne i niepoprawne. Do kategorii poprawnych zaliczam te, które oddają sens wybranego tekstu identycznie, albo na tyle podobnie, że mogą jak to się mówi potocznie „ujść w tłoku”. Zaś do kategorii drugiej zaliczam wszystkie pozostałe, które oddają sens wybranego tekstu w sposób niepoprawny, lub rażąco błędny. W tej części zajmę się tylko analizą przekładów wziętych z biblii polskich.
Biblie polskie
Niniejszym podam przykłady poprawnych i fałszerskich przekładów biblijnych dotyczących kultu maryjnego. W najstarszych tekstach biblijnych, czyli ewangeliach, nie ma on uzasadnienia, a są w nich miejsca które jemu wręcz przeczą. W związku z tym, katoliccy tłumacze pracujący w XX wieku nad wydaniem Biblii Tysiąclecia, oraz paru innych tłumaczy, natrafili na poważny kłopot z przetłumaczeniem paru miejsc w ewangeliach, które rzucają cień na ten kult. Nie mogąc znaleźć lepszego wyjścia, posunęli się do fałszerstw, co pokażę dalej.
Przypomnę, że kult ten został wprowadzony dopiero w 431 roku, na soborze efeskim, zwołanym przez cesarza Teodozjusza, na którym oficjalnie zaakceptowano tytułowanie Marii mianem Bogurodzicy, czyli Matki Bożej. W Polsce zapuścił on swoje korzenie szczególnie głęboko, dzięki królowi Janowi Kazimierzowi, który w XVII wieku ogłosił Maryję, matkę Jezusa, królową Polski. Zaś prymas Stefan Wyszyński wyraził się wprost: – Wszystko postawiłem na Maryję.
Spójrzmy jak polscy tłumacze Biblii przełożyli dwa ważne miejsca dotyczące tego kultu.
PIERWSZA SCENA
Scena w Kanie Galilejskiej – Ewangelia Jana 2:4
A gdy zabrakło wina, matka Jezusa powiedziała do niego: Nie mają wina. Jezus jej odpowiedział: Co ja mam z tobą, kobieto? Jeszcze nie nadeszła moja godzina. (BG 2017)
Tekst oryginalny
Καὶ (I) λέγει (mówi) αὐτῇ (do niej) ὁ (-) Ἰησοῦς (Jezus), “Τί (Co) ἐμοὶ (mnie) καὶ (i) σοί (tobie), γύναι (kobieto)? οὔπω (Jeszcze nie) ἥκει (przyszła) ἡ (-) ὥρα (godzina) μου (moja)”.
Tłumaczenia poprawne
Jezus mówi do matki aby nie wtrącała się w jego sprawy
RAKOW.NT
– Mówi jej Jezus: Co ty masz do mnie niewiasto? jeszcze nie przyszła godzina moja.
GDANSKA.1881
– Rzekł jej Jezus: Co ja mam z tobą, niewiasto? jeszcze nie przyszła godzina moja.
GDAŃSKA.2017
– Jezus jej odpowiedział: Co ja mam z tobą, kobieto? Jeszcze nie nadeszła moja godzina.
SZCZEPAŃSKI
– Jezus zaś odpowiada Jej: Mnie to zostaw, Niewiasto; nie nadeszła jeszcze godzina moja?
DABR.WUL.1973
– I rzekł jej Jezus: Zostaw to mnie, niewiasto, jeszcze nie nadeszła godzina moja.
DABR.GR.1961
– A Jezus powiada do niej: Zostaw to mnie, niewiasto, jeszcze nie nadeszła moja godzina.
BRYTYJKA
– I rzekł do niej Jezus: Czego chcesz ode mnie, niewiasto? Jeszcze nie nadeszła godzina moja.
POZNAŃSKA
– Jezus jej mówi: Czego chcesz ode Mnie, niewiasto? Czyż nie nadeszła moja godzina?
ODN.B.BRZ.2023
– Jezus powiedział jej: Cóż jest pomiędzy mną a tobą, kobieto? Jeszcze nie nadeszła moja godzina.
Tłumaczenie niedokładne, zbyt opisowe
EIB.BIBLIA.2016.LIT
– Jezus odpowiedział: Rozumiem twoje zatroskanie, ale co Mnie do tego, kobieto? Jeszcze nie nadeszła moja godzina.
Tłumaczenia kontrowersyjne
a) Jezus odpowiada matce w sposób dość dwuznaczny, mniej więcej tak: – Co to nas obchodzi, że zabrakło wina
WUJEK.1923
– I rzekł jej Jezus: Co mnie i tobie niewiasto? jeszcze nie przyszła godzina moja.
MARIAWICI
– Rzekł jej Jezus: Co Mnie i tobie, niewiasto, jeszcze nie przyszła godzina Moja.
SLASKIE.TOW.BIB.
– Mówi jej Jezus: Co mnie i tobie, niewiasto? Jeszcze nie nadeszła moja godzina.
TOR.PRZ.
– Jezus powiedział jej: „Co mnie i tobie, kobieto? Jeszcze nie nadeszła moja godzina”.
Budny 1574
– Mówi jej Jezus: Co mnie i tobie niewiasto (do tego?) Jeszcze nie przyszła godzina moja.
WARSZ.PRASKA
– Odpowiedział jej Jezusa: Cóż Mnie i Tobie [do tego], niewiasto? (Zresztą] czyż nie nadeszła jeszcze moja godzina?
GRZYM1936
– A Jezus jej rzecze: Co mnie i tobie, niewiasto, do tego? Jeszcze nie przyszła godzina moja.
b) Jezus mówi do matki, że to jest sprawa ich obojga, czyli stawia ją na równi ze sobą.
TYSIĄCL.WYD5
– Jezus Jej odpowiedział: «Czyż to moja lub Twoja sprawa, Niewiasto? Czyż jeszcze nie nadeszła godzina moja”.
Podsumowanie:
Jezus mówi matce, aby nie wtrącała się w jego sprawy – 9 przekładów.
Tłumaczenie niedokładne, zbyt opisowe – 1 przekład
Jezus odpowiada jej w sposób dość dwuznaczny – 7 przekładów.
Jezus mówi do matki, że to jest sprawa ich obojga – 1 przekład. Tylko katolicka Biblia Tysiąclecia tłumaczy to w ten sposób.
A zatem 9 przekładów jest poprawnych, czyli połowa (50%), 7 przekładów kontrowersyjnych (40%), jeden nieścisły (5%) i jeden całkiem fałszywy (5%).
DRUGA SCENA
Zwana „Prawdziwe Błogosławieństwo” (Łukasza 11:28)
A gdy on to mówił, pewna kobieta spośród zgromadzonych powiedziała do niego donośnym głosem: Błogosławione łono, które cię nosiło, i piersi, które ssałeś. On zaś odpowiedział: Błogosławieni są raczej ci, którzy słuchają słowa Bożego i strzegą go. (BG 2017)
Tekst oryginalny
Αὐτὸς (On) δὲ (wtedy) εἶπεν (powiedział), “Μενοῦν (Nie, raczej), μακάριοι (błogosławieni są) οἱ (ci) ἀκούοντες (słuchający) τὸν (-) λόγον (słowa) τοῦ (-) Θεοῦ (Bożego) καὶ (i) φυλάσσοντες (zachowujący je)”.
Oto lista przekładów według których Jezus NIE wywyższa swojej matki wobec tłumu
GDAŃSKA.2017
– On zaś odpowiedział: Błogosławieni są raczej ci, którzy słuchaja słowa Bożego i strzegą go.
DABR.WUL.1973
– A on rzekł: Raczej ci są błogosławieni, którzy słuchają słowa Bożego i strzegą go.
DABR.GR.1961
– A on rzekł: Raczej ci są błogosławieni, którzy słuchają słowa Bożego i strzegą go.
BRYTYJKA
– On zaś rzekł: Błogosławieni są raczej ci, którzy słuchają Słowa Bożego i strzegą go.
WARSZ.PRASKA
– On zaś odpowiedział: Raczej ci są błogosławieni, którzy słuchają słowa Bożego i strzegą go.
ŚLĄSKIE.TOW.BIB.
– Ale on powiedział: Szczęśliwi raczej ci, co słuchają Słowa Boga oraz go strzegą.
EIB.BIBLIA.20116.LIT
– Lecz On odpowiedział: Szczęśliwi są raczej ci, którzy słuchają Słowa Bożego i stosują je.
TOR.PRZ.
– A On powiedział: Błogosławieni są raczej ci, którzy słuchają Słowa Bożego i go strzegą.
Jezus reaguje na to w sposób dość dwuznaczny
Budny.1574
– On zaś rzekł: I owszem, błodzy słuchający słowa Bożego, i strzegący go.
WUJEK.1923
– A on rzekł: I owszem, błogosławieni, którzy słuchają słowa Bożego i strzegą go.
RAKOW.NT
– A on rzekł. I owszem szczęśliwi którzy słuchają mowy Bożej, i strzegą jej.
GDAŃSKA.1881
– Ale on rzekł. Owszem błogosławieni są, którzy słuchają słowa Bożego i strzegą go.
MARIAWICI
– A On rzekł: I owszem, błogosławieni, którzy słuchają słowa Bożego i strzegą go.
GRZYM1936
– A on powiedział: Owszem, błogosławieni są ci, co słuchają słowa Bożego i pełnią je.
Oto przekłady, według których Jezus wywyższa swoją matkę
TYSIACL.WYD5
– Lecz On rzekł: Owszem, ale przecież błogosławieni ci, którzy słuchają słowa Bożego i zachowują je.
SZCZEPAŃSKI
– On zaś odrzekł: Istotnie! – ale i ci też są błogosławieni, którzy słuchają słowa Bożego i strzegą (go).
BIESZK.LUK.1931
– On zaś odparł. Co więcej! Błogosławieni ci, którzy słuchają słowa Bożego i prestrzegają go.
POZNAŃSKA
– On zaś rzekł: To prawda, ale tym bardziej szczęśliwsi są ci, którzy słuchają słowa Bożego i strzegą go.
Podsumowanie:
Jezus nie wywyższa swojej matki – 8 przekładów.
Jezus dpowiada dość dwuznacznie – 6 przekładów.
Jezus wywyższa matkę – 4 przekłady.
A zatem, mamy osiem przekładów poprawnych (44 proc.), a dziesięć (56 proc) niepoprawnych.
Wnioski końcowe
Jak widzimy, w polskich bibliach są poważne niezgodności w tłumaczeniu tych dwóch scen. Prawda jest taka, że w Kanie Galilejskiej Jezus przygania swojej matce za to, iż wtrąca się w jego sprawy, podpowiada mu co ma zrobić w związku z tym, że na przyjęciu zabrakło wina; w drugiej zaś scenie, nie chce wywyższyć jej publicznie, choć ma ku temu znakomitą okazję, wskazuje tylko na konieczność posłuszeństwa Słowu Bożemu. Taki jest sens obu tych jego wypowiedzi. Przy innej okazji mówi nawet wprost: „Któż jest moją matką czy moim bratem?” (Marka 3:33).
Czy trzeba więcej dowodów na to, że przekłady pochodzące z Biblii Tysiąclecia są błędne, nieuczciwe, niezgodne z oryginałem greckim. Jezus stawia tutaj swoją matkę na równi ze sobą. Drugie zdanie: Czyż jeszcze nie nadeszła godzina moja” brzmi jak pytanie adresowane do niej, jego „szefowej”.
Jak można pozwalać sobie na takie kombinacje i fałszerstwa w przekładach tekstów uważanych powszechnie w świecie chrześcijańskim za Słowo Boże! Podałem tutaj tylko dwa przykłady rażącej nieuczciwości katolickich tych tłumaczy katolickich, oraz paru innych, dbających o to, aby nie narazić na szwank kultu maryjnego. Podobnych błędów w Biblii Tysiąclecia jest znacznie więcej. Jej komentatorzy próbują też wmówić nam, że bracia i siostry Jezusa, wspomniani w ewangeliach, nie byli jego braćmi i siostrami rodzonymi, lecz tylko kuzynami; oraz że pierwotni chrześcijanie nie spodziewali się powtórnego przyjścia Jezusa w niedalekiej przyszłości, itd.itp. Takie cechy jak uczciwość i rzetelność niewiele liczą się dla kościoła katolickiego, gdy w grę wchodzą jego ważne interesy. Ja nazywam to naginaniem teorii do praktyki.
Jerzy Sędziak, lipiec 2024
© Copyright by Jerzy Sędziak
Kult maryjny, ciąg dalszy i inne artykuły:
Fałszerstwa w angielskich przekładach biblijnych, część 3 — kult maryjny
Maryja w świetle nauki Kościoła i w świetle Biblii, część I
Maryja w świetle nauki Kościoła i w świetle Biblii — część II